Monteverdi-genialny wizjoner
Monteverdi w sposób wprost genialny
przeniósł teoretyczne rozważania filozoficzne
dotyczące muzyki na grunt praktyki.
Odtąd muzyka miała nie tylko być częścią
i odblaskiem kosmicznego, idealnego porządku
ale miała przede wszystkim "mówić",
wyrażać i przedstawiać najgłębsze uczucia i emocje,
przemieniając słuchaczy. Na wzór muzyki antycznej.
Portret Strozziego –Claudio Monteverdi 1640
Claudio skomponował siedem ksiąg madrygałów
- wielogłosowych utworów wokalnych- do znakomitych
tekstów poetyckich Tassa i Guariniego, stopniowo przeistaczając
stary styl polifoniczny stile antico w stile nuovo ,
Na gruncie tych kompozycji, wprowadzając wiele nowości i niejednokrotnie
łamiąc reguły obowiązujące w muzyce od setek lat (!), dokonał
spektakularnego przejścia od skomplikowanej polifonii niderlandzkiej
(komponowanej według ścisłych zasad kontrapunktu) do nowego stylu,
stawiającego słowo i jego przekaz na pierwszym miejscu, dając
tym samym początek nowej erze w historii muzyki.
Karta tytułowa VIII Księgi Madrygałów Monteverdiego
z dedykacją dla Cesarza Ferdynanda III Habsburga
Co ciekawe, we wstępach do poszczególnych ksiąg madrygałów
oraz do innych zbiorów muzycznych, Monteverdi wskazuje na
protoplastów stile nuovo, wśród których najważniejsi to:
burgundzki mistrz Josquin des Pres oraz Włoch - Cipriano de Rore.
Oznacza to, iż poszukiwania nowych możliwości wyrażania
tekstu poprzez muzykę trwały od co najmniej przełomu XV i XVI wieku.
Jednak dopiero 100 lat później dokonała się brzemienna w skutkach
rewolucja muzyczna. Za jej manifest można uznać prolog do opery
Monteverdiego „La Orfeo”.
Uosobienie muzyki (La Musica) śpiewa o wielkiej mocy, jaką dysponuje.
Przywołuje postać mitologicznego Orfeusza, który swoim śpiewem
potrafił przemienić groźną bestię w posłuszną i łagodną albo uciszyć
sztormowe fale. Taką moc miałą mieć też nowokomponowana muzyka,
nazwana później "barokową".
https://www.youtube.com/watch?v=LwndvoeCXos